Pasjonaci w sieci

W dobrym świetle

Jabłko

Napisano o nim wiele zdań, artykułów, prac naukowych. Jedno jest pewne to najpopularniejszy owoc w Polsce.

Różne źródła statystyczne podają różne dane na temat spożycia jabłek . Ja cytuję za sadyogrody.pl :

„we wrześniu 2020 roku 86% Polaków jadło jabłko co najmniej  3, 4 razy w tygodniu”.

Świeże, nieuszkodzone jabłko zawiera witaminę C oraz wiele innych witamin (B1,B2,B3, B5, B6, B9,A,E,K, Karoten) a także pektynę. 

Świeże jabłka są źródłem węglowodanów w tym błonnika. Jak wiele innych owoców, spożywane na surowo jabłka mają niską wartość w indeksie glikemicznym. Nie dotyczy to jednak soku jabłkowego – po oddzieleniu błonnika wartość indeksu glikemicznego ulega sporemu podwyższeniu.

Mam w ogródku cztery jabłonie. Stare już mało uprawiane odmiany: Albert Pruski (bohater filmiku poniżej)  i Grafsztynek czerwony oraz bardziej znane popularne: Jonatan i Antonówka).

Jabłko to nie tylko owoc, który spożywamy, ale używane jest jako:

– wyraz w przysłowiach, np.:

  1. „Niedaleko pada jabłko od jabłoni” –  to zwrot mówiący o tym, że cechy rodziców są dziedziczone przez dzieci.
  2. „Gdy jabłoń drugi raz w roku zakwita, zięć do domu zawita” – to polskie przysłowie.
  3.  „Stłuc kogoś na kwaśne jabłko” – zbić kogoś bardzo mocno.
  4. „Zdrowy jak jabłko, rumiany jak jabłko” – synonimy zdrowia w języku polskim.

 w języku angielskim przysłowie „One an apple a day keeps the doctor away” opisuje jabłko jako symbol zdrowia  („jedno jabłko dziennie, trzyma lekarza z dala ode mnie”).

– przedmiot we wróżbach, np.:

  1. Na terenie Górnego Śląska (wiem to od babci) i Opolszczyzny (opowiadała ciocia) w wigilię wróżono z połówek jabłka. Do wróżby wybierano 4 lub 12 jabłek. Cztery symbolizowały pory roku a 12 to były miesiące. Po przekrojeniu jabłka w poprzek gniazdo nasienne w kształcie gwiazdy wskazywało powodzenie a w kształcie krzyża różne kłopoty.
  2.  W obrzędach ludowych w Polsce przy Andrzejkach lub Katarzynkach była  to wróżba miłosna. Młoda dziewczyna lub młody chłopak tak obierali skórkę z jabłka, aby pozyskać jak najdłuższy pasek. Pasek trzeba było rzucić a kształt skórki (w jaki się ułoży) to były inicjały przyszłej żony lub męża.

– symbol w kulturze, np.:

  1. W tradycji chrześcijańskiej jabłko było owocem zerwanym przez Ewę z drzewa poznania dobra i zła. Tak przedstawiają to obrazy malarzy średniowiecznych i renesansowych. Jabłko stało się symbolem „zła”, owocu zakazanego, grzechu i zdrady, bo słowo jabłko po łacinie jest identyczne ze słowem „zło”, „zły”.
  2. Wg legendy wypukłą chrząstkę na grdyce mężczyzny tłumaczono tym, że pierwszy mężczyzna – czyli Adam – zjadł zakazane jabłko a kawałek utkwił mu właśnie w grdyce. Stąd też  tę wypukłość  popularnie nazywa się jabłkiem Adama.
  3. Jabłko jest atrybutem władzy królewskiej. Przy koronacjach używane jest obok berła i korony.
  4. Popularna bajka o Królewnie Śnieżce. Zatrute jabłko uśmierca Królewnę a pocałunek księcia daje życie. W innych bajkach o jeżach na ich kolcach pojawiają się jabłka, które jeże wynoszą z sadów (chociaż tak naprawdę jeże są mięsożerne i bardzo pożyteczne, bo zjadają w ogrodach ślimaki a nie jabłka).
  5. Bohater Wilhelm Tell ratował się przed karą śmierci strzelając kuszą w jabłko położone na głowie jego syna.
  6. A Isaac Newton wg legendy odkrył prawo ciążenia rozmyślając w sadzie, w którym jabłko spadło mu na głowę.

– nazwa różnych przedmiotów lub firm:

  1. „Zielone jabłuszko” to nazwa perfum produkowanych kiedyś w Polsce, które lubiłam i  używałam.
  2. Apple Inc to nazwa firmy komputerowej z Kalifornii. Prawda, że nadgryzione ale jabłko.
  3. Członkowie zespołu The Beatles nazwali swoją wytwórnię muzyczną Apple Records, która była częścią ich firmy Apple Corps.

I pewnie wiele innych nazw z jabłkiem funkcjonuje, ale moja wiedza na ten temat tu się kończy.

A na koniec oczywiście kulinaria, bo z jabłek można robić wiele smakowitych dań, ciast i … bo jabłka można kroić, siekać, mleć, gotować, piec, wyciskać i suszyć.

Wymieniam to co sama robię.

  1. Sok jabłkowy
  2. Kompot ze świeżych jabłek lub z suszu i śliwek na kolację wigilijną.
  3. Jabłko surowe jako składnik sałatek owocowo-warzywnych.
  4. Jabłko smażone w cieście.
  5. Ryż pieczony z jabłkami i cukrem cynamonowym.
  6. Jabłko jako dodatek do potraw mięsnych a szczególnie kaczka z jabłkami.
  7. Galaretka jabłkowa lub dodatek do dżemów owocowych, bo pektyna zawarta w jabłkach zastępuje żelatynę.
  8. Mus z jabłek jako dodatek do placków i naleśników lub jako pierwszy deser dla niemowlaka.
  9. Chipsy (cieniutkie kawałki suszonego jabłka) cudownie zastępują cukierki.

Ciasta: tarta z jabłkami, kruche z jabłkami czyli szarlotka, ucierane z jabłkami.

Moja mama nauczyła mnie piec takie szybkie ucierane. Jajka (4 szt.) ucieram z cukrem (niepełna szklanka). Dodaję pół kostki masła i dalej ucieram na gładką masę. Następnie dodaję mąkę (2 szklanki). Takie ciasto wykładam do formy i na nim układam pokrojone jabłka. Piekę 40 minut w 180 stopniach. Bardzo lubimy w rodzinie,  często go robimy i jemy oczywiście.

Próbowałam też robić ocet jabłkowy poprzez fermentację, ale nie mogę się pochwalić dobrym rezultatem.  Kupuję winiak Calvados i cydr, ale sama nie robię. Za to gorąco polecam potarte jabłka (na dużych oczkach tarki) pasteryzowane. Całą zimę korzystam z takiej formy jabłek do różnych dań (np. por z jabłkiem) i ciast (oczywiście tu wysuwa się na prowadzenie szarlotka). W słoikach czekają potarte, które trafią do szarlotki.

Kochajcie i jedzcie jabłka. Są nie tylko smaczne, ale po zjedzeniu ( nie ważne w jakiej formie) dają radość i uśmiech!

Polecam!

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *